چطور مدل مفهومی پژوهشم را بسازم؟ مدل مفهومی چه فرقی با مبانی نظری تحقیق دارد؟
یکی از کاربران پژوهشکار پرسیدند:
موضوع من طراحی مرکز نگهداری کودکان بی سرپرست با رویکرد روانشناسی محیط
میخواستم بدونم برای مدل مفهومی این موضوع من باید این موضوع رو تیکه تیکه کنم یعنی راجب کودکان، بی سرپرستی، با مرکز نگهداری، کودکان بی سرپرست و روانشناسی محیط؟
فرق مدل مفهومی بامبانی تئوری یا نظری تحقیق؟
پاسخ
خیر. باید درباره موارد زیر سرچ کنید و براساس مطالبی که پیدا می‌کنید مدل مفهومی پژوهشتان را بسازید:
یک– مرکز نگهداری کودکان و کودکان بی‌سرپرست به طور مشخص چه ویژگی‌ها و اجزایی دارد یا باید داشته باشد؟ (اگر مدل، نظریه یا الگویی در این زمینه قبلا ارائه شده می‌توانید از آنها استفاده و به آنها استناد دهید) که می‌توانید از عباراتی مانند how to design یا design + ترجمه مرکز نگهداری کودک سرچتان را شروع کنید بعد از دل عناوین بازیابی شده کلیدواژه‌های مناسب‌تر و دقیق‌تر بیابید. برای پیدا کردن معادل انگلیسی هر عبارت هم از گوگل ترنسلیت کمک بگیرید.
دو– برای طراحی مرکز نگهداری کودک چه ملزومات و ملاحظاتی باید مدنظر قرار گیرد؟ که می‌توانید از کلیدواژه requirements برای ملزومات استفاده بفرمایید و همچنین به استانداردها و الگوهای موجود در این زمینه نیز مراجعه نمایید. با واژه standard, model سرچ کنید تا از بود یا نبود چنین منابعی مطلع می‌شوید.
سه– روانشناسی محیط چیست و براساس آن موقع ساخت مراکز نگهداری کودک باید چه ملاحظاتی لحاظ شود؟ به عبارتی روانشناسی محیط در زمینه ساخت مرکز نگهداری کودک چه توصیه و راهکاری دارد؟
برای دستیابی به منابع مرتبط و معتبر و استخراج دقیق مطالب باید روال خاصی را دنبال بفرمایید که در این آموزش تشریح شده‌اند.
از سرجمع مطالب بالا می‌توانید مدل مفهومی پژوهشتان را بسازید یعنی نشان دهید در مرحله گردآوری داده می‌خواهید پرسش‌های عملیاتی (یا پرسش‌هایی که قرار است از جامعه پژوهش بپرسید) را حول محور چه سازه‌ها و متغیرهایی طراحی کنید.
مدل مفهومی جزیی از مبانی نظری تحقیق است.
در مبانی نظری باید چیستی، چرایی و چگونگی موضوع پژوهشتان و ابعاد آن را توضیح دهید
در مدل مفهومی باید نشان دهید می‌خواهم پرسش پژوهشم را حول محور چه سازه‌ها یا متغیرهایی طراحی کنم. و هر سازه یا متغیر از چه مولفه‌هایی تشکیل شده.
به عنوان مثال یکی از سازه‌های کلیدی در ساخت مرکز نگهداری کودک ممکن است “امنیت و امن بودن مکان باشد” حالا باید بگویید امن بودن یا امنیت شامل چه چیزهایی است (که میشود مولفه‌های امنیت).
پیشنهاد میکنم این آموزش‌ها را ببینید و در صورت تمایل به یادگیری عمیق‌تر پژوهش و شیوه طراحی صحیح مدل مفهومی پژوهش در انواع پژوهش‌ها – اعم از کمی، کیفی، مروری، میدانی- دوره جامع کیمیاگران پژوهش را تهیه نمایید.
سلام خانم دکتر
به نظر می رسد هر کس که سوال ایجاد می کند یک نوع نگرشی که در ذهن دارد بیان می کند و حتی ما می توانیم بفهمیم که شخص سوال کننده
چقدر اطلاعات در زمینه های مربوط در مورد سوالی می داند…
اساسا کسی که از شما خانم دکتر سوال می کند بزرگترین کار را انجام می دهد چرا که داده و اطلاعات پنهان شما وبرای اینکه به شخص سوال کننده جواب بدهید و همین جواب دادن شما باعث تولید محتوا می شود تبدیل به یک دانش برای شخص سوال کننده و تولید دانش برای شما
خانم دکتر عزیز می شود…!
و به نظر اگر ما در برخی از موارد نمی توانیم و یا متوجه نمی شویم باید سوال کنیم که این سوال باعث جهت دادن و تولید محتوای می شود
که شما استاد محترم می توانید تولید کنید
پیشنهاد این جانب آن است که هر پژوهشگری که با شما ارتباط دارد شما اگر امکان دارد وادار ش کنید که آنچه که ادارک نکرده سوال بپرسد.
تشکر
رضایی
سلام و سپاس از بازخورد ارزشمند شما
سلام خانم دکتر
امیدوارم خوب و سلامت باشید.
خانم دکتر یه سوال از خدمتتون داشتم. ولی قبلش بابت این مطلب و مطالبی که از سایت دیگه تون (پژوهشکار) بهش لینک کردین تشکر میکنم. خیلی خوب هستند. دقیقا مثل یک چراغ در تاریکی می مونند:))
سوالم این هست توی پژوهشکار توی قسمت تفاوت چارچوب نظری و مدل مفهومی گفتید که: “عبارت چارچوب (مدل) مفهومی معمولا در پژوهش‌های کیفی استفاده میشود مادامی‌که پژوهشگر از تحلیل و دسته‌بندی یافته‌های پژوهش‌های پیشین به عنوان نقشه راهی برای طراحی ابزار و پرسش‌های عملیاتی (fieldwork questions) پژوهشش استفاده می‌کند.” خب حالا سوال من این هست که ما همین کارو برا کارهای کمی هم انجام میدیم. می خوام بگم نمیشه تو کار کمی مدل مفهومی داشته باشیم؟
و دیگه اینکه اگر هیچکدام از این اصطلاحات رو بکار نبریم اما تمام مولفه هایی که شما گفتید رو توی پژوهش رعایت کنیم یعنی محتوای چارچوب و مدل مفهومی توی کارمون قشنگ واضح باشه ولی توی بیان مساله بیاد چون بعضی از مجلات طبق اون ساختار خودشون میخوان، مشکلی پیش میاد؟ یعنی باعث نقص کارمون میشه؟
پیشاپیش از راهنمایی های ارزنده تان سپاسگزاری می کنم.
سلام و سپاس از بازخورد ارزشمند و انرژی بخش شما : )
بله در هر پژوهشی باید مدل مفهومی داشت اعم از کمی و کیفی چون بدون مدل مفهومی امکان گردآوری داده عمیق، دست اول و جامع اساسا وجود ندارد و پژوهشگر کلی پرسشها و سرنخهای خوب برای پرسیدن را از دست میدهد و در نتیجه کلی داده ارزشمند را. در پژوهش کمی “معمولا” مدل مفهومی را “چارچوب نظری” صدا می زنند چون روی مدلها و نظریه های موجود سوار میشود یا جول محور یک نظریه موجود شکل میگیرد.
خیر مشکلی به وجود نمی آید چون اساسا فضای نوشتاری مقاله محدود است و به مدل مفهومی یا چارچوب نظری معمولا به صورت مویرگی در بخش بیان مسله جایی که هدف و پرسشها مطرح میشوند و در بخش روش جایی که ابزار و چگونگی گردآوری داده و تعامل با منبع داده تشریح می شود، مدل مفهومی ارائه میگردد.
با اجترم
سلام کار بسیار ارزشمندی است با ارزوی توفیق بیشتر بنظر شما برای بررسی مشکلات سینمای ایران از چه مدل مفهومی می شود استفاده کرد ایا مدل سکاران مناسب است؟
سلام مدل مفهومی ساختنی است و باید از اجزایی ساخته شود که بشود به کمک آن اجزا پرسش پژوهش را کامل پژوهید.
پس باید با درنظرگرفتن پرسش طراحی شود. و پرسش هم باید روی مسئله سوار شود.
مسئله این مدلی باید شناسایی شود.
سلام و خسته نباشید من سوال داشتم در ارتباط به مدل سازی کار پژوهش خوده خیلی پیش بردم و نظر به فرموده شما چارچوب نظری یعنی مدل پژوهش اما در کار من چارچوب نظری خوده طبق نظریه دو صاحب نظر انتخاب نموده اما مدل مفهومی خوده طبق فرضیه ها یا همان مولفه های پژوهش خود انتخاب نموده و ترسیم نمودم به نظر شما آیا کار من نواقص دارد؟
سلام و سپاس
اگر مدل مفهومی یا چارچوب نظری شما با مسئله و پرسش پژوهشتان سینک و لینک باشد بله.
برای فهم بهتر مسئله این پست را مطالعه بفرمایید
برای فهم بهتر پرسش پژوهش این پست
و برای درک بهتر ساخت مدل مفهومی این پست
خانم دکتر سلام از توضیحات صریح و جالب شما سوالی داشتم ۱_تفاوت مدل و الگو چیست؟
۲_نواوری و خلاقیت رساله در چیست؟
سلام و سپاس
این پست را مطالعه بفرمایید
سلام خسته نباشید
ببخشید سوال داشتم خدمتتون
تفاوت پارادایم روش تحقیق بامدل مفهومی چیه لطفا ی تعریف اول ازشون داشته باشین بعد تفاوت رو بگین ممنون از شما
سلام پارادایم تمرکزش روی فونداسیونهای فلسفی پژوهش است که در نهایت براساس آن رویکرد پژوهش (کمی، کیفی یا ترکیبی) هدایت میشود. این پارادایمها و توضیحات بیشتر در پژوهشکار ارائه شده است.
اما مدل مفهومی نقشه راهی است که به پژوهشگر میگوید در فاز میدانی چه چیزی از جامعه پژوهشت بپرس.
در عین حال پیشنهاد میکنم همین عبارتها را به انگلیسی گوکل و مطالعه بفرمایید
سلام وقتتون بخیر خانم دکتر. راستش من کلا نمیدونم چطور مدل مفهومی پژوهشم رو طراحی کنم. عنوان من بررسی تاثیر آموزش کارآفرینی بر تاب‌آوری کسب‌و‌کارهای کوچک و متوسط است؟ممنون میشم کمک کنید
سلام وقت بخیر
در این مگاپست تشریح شده است