پژوهش کیفی پژوهشی است که هدفش کشف چیستی، چرایی و یا چگونگی یک مفهوم، پدیده، یا موضوع در بافتی مشخص یا از منظر گروهی مشخص است.
این نوع پژوهش زمانی دانش نو و بدردبخور تولید میکند که از چهار عنصر زیر برخوردار باشد:
یک- مدل مفهومی معتبر و جامع
اگر این نباشد نمیتوانید خوب سرصحبت را با جامعه پژوهش باز کنید
اگر هم سر صحبت باز شد نمیتوانید ادامه دهید
و عملا حرف جدید و بدردبخوری دستگیرتان نمیشود!
و تقریبا ۹۹ درصد پژوهشهای کیفی از نبود این المان رنج میبرند چون اغلب فکر می کنند در پژوهش کیفی نباید سراغ literature رفت و اصلا نیازی به مدل مفهومی نیست!
دو- پروتکل مصاحبه شخم زننده
اگر این را نداشته باشید عملا کلی دانش دست اول را از دست میدهید چون زمانی طرف مقابل شما، همه آنچه میداند را به شما میگوید که سوال درست را درست از او پرسیده باشید.
تقریبا ۱۰۰ درصد پژوهشهای کیفی که در ایران انجام میشوند اینگونه پروتکل و شیوه پرسیدنی ندارند به همین دلیل هم کمتر پژوهش کیفی را پیدا میکنیم که حرف نویی برای گفتن داشته باشد. اغلب این پژوهشها به جای شخم زدن تجربههای زنده، از خبرگان و نخبگان نظرخواهی میکنند!
سه- کدگذاری تفسیری و بی طرفانه
پژوهشی که مدل مفهومی قوی و معتبر ندارد در این مرحله قفل میشود یعنی پژوهشگر نمیداند در داده باید دنبال چه بگردد و برای جبران این کاستی میرود سراغ نرمافزارهای تحلیل داده کیفی مثل Nvivo غافل از اینکه Nvivo یک نرم افزار است و تنها براساس چیزی که دریافت میکند گزارش بیرون میدهد و نه چیزی که از داده انتظار داریم.
کدگذاری که بلد باشید بدون نیاز به نرم افزار هم میتوانید گزارشهای بینظیر کیفی بنویسید، اما اگر کدگذاری بلد نباشید بهترین نرم افزارها و تحلیلگران داده هم نمیتوانند چیز دندان گیری از پژوهشتان به دست دهند.
چهار- نگارش روایتی و مستند یافتهها
اگر غیر از این مدل بنویسید یکی از دو اتفاق زیر میافتد:
- تمام گزارش میشود: من من من
- یا میشود: ” نقل قول”،” نقل قول”،” نقل قول!”
عملا خواننده هیچ چیز جدیدی از پژوهش دریافت نمیکند! و نمیتواند به حرفی که پژوهشتان میزند اعتماد کند.
در پکیج جامع پژوهش کیفی با چشمانداز یک درصد برتر جهان چگونگی انجام درست این کارها را به صورت عملی و با مثالهای زنده فرامیگیرید.
در این پکیح آموزشی قواعد و چگونگی انجام پژوهش کیفی
- از مسئلهیابی
- تا طراحی مدل مفهومی
- تا ساخت پروتکل مصاحبه
- تا انجام و پیادهسازی مصاحبهها
- تا کدگذاری دادهها و مقولهبندی کدها
- تا گزارشدهی مستند و روایتی یافتهها
- و نگارش پژوهش
را به صورت عملی و با مثالهای زنده از پژوهش در رشته روانشناسی و رشته علم اطلاعات فرامیگیرید.
آنچه در این پکیج فرامیگیرید قواعد و نکاتی هستند که در بیش از ۹۵ درصد پژوهشهای کیفی رعایت نمیشوند
و به همین دلیل هم چیزی که از یک پژوهش کیفی انتظار داریم را در آثار و انتشارات اغلب پژوهشگران کیفیکار نمیبینیم.
سلام
کاش می شد برای آموزش تحقیق کیفی برای این سه روز ویدئوهاتون رو برای فروش می گذاشتید که ارزانتر باشد که ما که دانشجو هستیم و شاغل هم نیستیم بتوانیم با مبلغ کمتری بتوانیم بخریم و استفاده کنیم در حقیقت من خیلی دوست داشتم شرکت کنم اما نتونستم برای هزینه از شما خواهش می کنم ویدئوها را برای فروش بگذارید
ممنون
سلام و سپاس از حسن توجه شما. ان شالله به زودی محتوا و مواد پشتیبان این کارگاه عرضه می شوند. البت دانشجو بودن و شاغل نبودن از گناهان بزرگی است که بعدا خودتان را به خاطرش نمیبخشید! دانشجو اگر از ترم اول دانشگاه مشغول کار نشود شانس موفقیتش در بازار کار خیلی کم میشود. پیشنهاد میکنم این نوشته را بخوانید.
خیلی خوب بود خانم دکتر. ممنون🌹
سپاس از باخورد شما : )
سلام
تو این پکیج رویکردهای مختلف کیفی مثل تحلیل تم ،محتوا و پدیدارشناختی هم گفته میشه
خیر با قواعد و پروسه صحیح پژوهش کیفی از ابتدا تا انتها اشنا میشوید که در کل دیزاینهای کیفی یکسان است. تفاوت دیزاینهای مختلف در لینک زیر امده
https://maryamnazari.com/grounded-theory-research/