مدرس سواد اطلاعاتی کیست؟ کارش چیست؟

مدرس سواد اطلاعاتی فردی است که به مخاطب خود یاد می‌دهد چطور با بهترین منابع خودش را در یک زمینه مشخص توانمند کند و روزآمد نگاه دارد طوری که بتواند تا همیشه به نتیجه دلخواهش برسد و در نقش مدنظرش مرجع بماند.

مدرس سواد اطلاعاتی این کار را با آموزش پنج مهارت و پرورش یک طرز فکر انجام می‌دهد.

این پنج مهارت عبارتند از:

یک – مهارت تشخیص نیاز اطلاعاتی

با این مهارت فرد تشخیص می‌دهد برای اینکه به هدف و نتیجه دلخواهش برسد چه دانش و مهارت‌هایی کم دارد.

دو- مهارت تبیین نیاز اطلاعاتی

با آموزش این مهارت مدرس سواد اطلاعاتی به مخاطبش کمک می‌کند تا نیازش را طوری اسکلت‌بندی و بیان کند که به زبان موتورهای جستجو و منابع اطلاعات آشنا باشد چون در غیراینصورت اطلاعات موردنیاز او وجود دارند اما موتورهای جستجو نمی‌توانند این اطلاعات را بیابند و به او عرضه کنند.

سه- مهارت جستجو و دستیابی به منابع

اینکه از چه استراتژی سرچی استفاده کن، از چه منابعی استفاده کن، سرچ خود را کجا انجام بده و چطور انجام بده که به مرتبط‌ترین و باکیفیت‌ترین منابع دست بیابی.

چهار- مهارت گلچین کردن بهترین منابع

اینکه چطور از اعتبار و صحت اطلاعات گردآوری شده مطمئن شو و چطور از بین این منابع، منابعی را گلچین کن که دقیقا به نیازت پاسخ می‌دهند.

پنج – استفاده موثر واخلاقی از منابع

اینکه چطور از این منابع استفاده کن که در درجه اول بتوانی توانایی‌های لازم برای تامین نیازت را کسب کنی و چطور از این منابع استفاده کن که بتوانی حرف جدیدی برای گفتن داشته باشی، محصول یا خدمت باارزشی خلق کنی. این می‌شود استفاده موثر.

اینکه به چه منابعی و چطور استناد بده که در نهایت برایت اعتبار و شهرت خلق شود یعنی بتوانی با افتخار بگویی فوندانسیون کار من، حرف من، اثر من روی چه منابعی سوار شده و از این طریق به یک فرد معتبر و مرجعی در حوزه مدنظرت تبدیل شوی. این می‌شود استفاده اخلاقی.

و یک طرز فکر کلیدی که مدرس سواد اطلاعاتی به مخاطبش آموزش می‌دهد

در کنار این پنج مهارت، مدرس سواد اطلاعاتی یک طرز فکر بسیار کلیدی هم در مخاطبش پرورش می‌دهد چرا که در غیراینصورت، بدون این طرز فکر عملا آموزش‌های سواد اطلاعاتی کارآمد و تاثیرگذار نمی‌شوند.

این طرز فکر این است که:

اگر آنی که باید باشم نیستم یا آنی که می‌خواهم باشم نیستم، یا آنجایی که می‌خواهم باشم نیستم؛ تقصیر کسی نیست. علتش این است که یکسری دانش و مهارت‌ها را ندارم. باید ببینم که این کم و کسری‌ها را دقیق پیدا کنم و خودم را با بهترین منابع بسازم تا بتوانم به هدف مدنظرم برسم.

بدون این طرز فکر انگیزه و هیجانی که باید در فرد ایجاد شود تا وارد وادی خودتوانمندسازی و علاقه‌مند به سواد اطلاعاتی بشود ایجاد نمی‌شود و این یکی از کلیدی‌ترین کارهایی است که یک مدرس سواد اطلاعاتی عادی را از یک مدرس عالی متمایز می‌کند.

مدرس سواد اطلاعاتی حس نیاز به اطلاعات و یادگیری را در فرد ایجاد می‌کند

در واقع مدرس سواد اطلاعاتی با ایجاد حس نیاز به اطلاعات و حس نیاز به یادگیری به مخاطبش کمک می‌کند تا به سواد اطلاعاتی و به یادگیری مستقل علاقه مند شود و با یک چرایی قویی وارد وادی یادگیری و خودتوانمندسازی شود.

نکته‌ای که در این جا بسیار مهم است به آن توجه کنیم این است که مدرس سواد اطلاعاتی تخصص فرد را به او یاد نمی‌دهد بلکه به او یاد می‌دهد که چطوردر تخصصش ورزیده‌تر شود و به‌روز بماند.

به عبارتی تفاوت مدرس سواد اطلاعاتی با مدرسان حوزه‌های دیگر در این است

که مدرسان حوزه‌های دیگر یک موضوع، یک مهارت، یا یک کار را به مخاطبشان آموزش می‌دهند ولی مدرس سواد اطلاعاتی چگونگی یادگیری یک موضوع، چگونگی یادگیری یک مهارت، یا چگونگی یادگیری کار موردنظرش را به مخاطب آموزش می‌دهد.

در واقع کاری که مدرس سواد اطلاعاتی انجام می‌دهد این است که به فرد کمک می‌کند یاد بگیرد چطور خودش را در حوزه‌ای مشخص توانمند کند، چطور برای خودتوانمندسازی از کیت مهارتی سواد اطلاعاتی استفاده و خودش را با بهترین منابع بسازد.

بنابراین مدرس سواد اطلاعاتی فردی است که:

• بلد است چطور حس نیاز به اطلاعات و حس نیاز به یادگیری را در مخاطبش ایجاد کند
• و بلد است چطور خودتوانمندسازی را به مخاطبش آموزش دهد تا مخاطبش بتواند با بهترین منابع و با بهترین محتوا خودش را توانمند کند.

و دلیل اینکه مدرس سواد اطلاعاتی می‌تواند این کارها را انجام دهد این است که:

• مخاطبش را عمیق می‌شناسد، کار مخاطبش را عمیق درک کرده، و می‌داند گره‌ها و چالش‌های ذهنی مخاطبش کجاها هستند
• بلد است چطور برای پاسخ به پرسش‌های مخاطبش و برای پاسخ به چالش‌ها و گره های ذهنی مخاطبش محتوای دست اول تولید کند
• و چطور از سواد اطلاعاتی استفاده کند برای توانمندسازی مخاطبش تا بتواتد به آن پرسش‌ها و چالش‌ها پاسخ دهد.

منبع: بسته جامع مدرسان سواد اطلاعاتی