پژوهش گراندد تئوری “درستش” چطور انجام میشود؟ فرقش با پدیدارشناسی و بقیه دیزاینهای کیفی در چیست؟

در این آموزش آهان برانگیز

و بسیار کاربردی

فوت انجام پژوهش گراندد تئوری (از نوع مولد و آینده‌دار آن) را به زبان بسیار ساده دریافت میکنید

و با تفاوت انواع دیزاینهای کیفی مانند پدیدارشناسی، مردم‌نگاری، و … آشنا میشوید.

در یک کلام با دیدن این آموزش یک بار برای همیشه

معمای گراندد تئوری، پدیدارشناسی و دیزاینهای کیفی برای شما حل میشود : )

 

 

آموزشهای دست اول و بسیار کاربردی در دوره جامع کیمیاگران پژوهش

پیج اینستاگرام worldClassResearch

 

 

 

 

 

 

 

19 دیدگاه‌
  1. زنگنه می‌گوید

    سلام خانم دکتر امیدوارم خوب باشید. ضمن تشکر از پست ارزنده تون، یه سوال از حضورتون داشتم یه جا بود که گفتین ممکنه مصاحبه به حاشیه بره و چیزایی مطرح بشه که مدنظرمون نیست، و باید حذف کنیم، سوالم اینه یه وقتهایی ممکنه ما دقیق ندونیم چی میخوایم یعنی موضوع طوری باشه که ما می خوایم اون مساله رو بشناسیم و چیز زیادی ازش نمی دونیم و ممکنه یک جمله بگیم و فرد مصاحبه شونده کلی حرف برا گفتن داشته باشه و اصلا مسیر ما رو عوض کنه، و متوجه بشیم که در این موضوعی که ما داریم تحقیق می کنیم خیلی چیزها هست که ما نمی دونیم و ممکنه و به احتمال زیاد تاثیر داره، حالا سوالم اینه ما چقدر باید مصاحبه شونده رو محدود کنیم و چقدر باید حذف کنیم مطالب رو؟ نمی دونم درست تونستم مطلبم رو بگم یا نه؟ بازم ازتون ممنونم.

    1. دکتر مریم نظری می‌گوید

      سلام سلامت باشید
      برای پرهیز از چنین موقعیتی باید تا میتوانید برای فاز مطالعاتی و ساخت مدل مفهومی وقت بگذارید چون معمولا مصاحبه شونده وقت زیادی ندارد و فرصت برای شما بسیار محدود است. یک پرسش اشتباه یا پرسشی که نشان دهد موضوع و مسئله پژوهشتان را نمیشناسید کلا باعث عدم همکاری فرد با شما و به حاشیه رفتن کل مصاحبه میشود. به همین دلیل من تاکید زیادی روی دانش موضوعی و بافتی دارم و داشتن مدل مفهومی جامع و شخم زننده در تمام پژوهشها. پیشنهاد میکنم عبارت مدل مفهومی دکتر مریم نظری و عبارت دانش نو و کاربردی را گوگل بفرمایید. در این زمینه با مثال زنده مفصل توضیح داده ام.

      موفق و سلامت باشید : )

  2. دانشجو می‌گوید

    سلام خانم دکتر و وقت بخیر
    اگر روش پژوهش ما «تحلیل ساختاری» باشه، و داده ها از طریق مصاحبه نیمه ساختاریافته جمع آوری بشه، برای تحلیل مصاحبه ها میشه از تحلیل محتوای کیفی از نوع عرفی استفاده کرد؟

    1. دکتر مریم نظری می‌گوید

      سلام
      تحلیل ساختاری و تحلیل محتوای کیفی عرفی را توضیح دهید
      چه زمانی و در چه شرایطی استفاده میشوند؟

  3. دانشجوی دکتری می‌گوید

    خانم دکتر از صمیم قلب ممنون آموزشهاتون هستم
    درباره اشباع صحبت کردید استادی می گفت ما در گراندد تئوری باید در یک مقوله به اشباع برسیم یعنی انقدر سوال بپرسیم تا تمام ویژگی مقوله استخراج بشه و چیز جدیدی کشف نشه؟ درسته؟
    کمی اشباع را در گرانند تئوری توضیح می دهید
    خیلی ممنونم

    1. دکتر مریم نظری می‌گوید

      سلام و سپاس
      بله درست است. همانطور که در این پست توضیح داده ام کار کدگذاری و تحلیل داده در پژوهش گراندد بلافاصله بعد از انجام اولین مصاحبه شروع میشود. یعنی کل مراحل تحلیل از کدگذاری تا مقوله بندی تا تبیین مفاهیم را انجام میدهید بعد می روید سراغ مصاحبه بعد. چرا؟
      چون میخواهیم مدل یا نظریه ای بسازیم که بر پایه تجربه و دیدگاه جامعه هدف است بنابراین بعد از هر مصاحبه نگاه میکنیم به اینکه آیا به عنوان مثال مقوله الف که از مصاحبه اول بدست آمد در مصاحبه ۲ هم تکرار و تایید شد؟
      مصاحبه ۳ چطور؟
      مصاحبه ۴ چطور؟
      این یعنی اشباع
      یعنی حرف جدیدی درباره مقوله الف زده نمیشود.
      چرا اشباع مهم است؟
      چون هدف ساخت نظریه یا مدل است بر پایه دیدگاه و تجربه گروه هدف در بافتی مشخص. و زمانی میتوانیم ادعای ساخت نظریه داشته باشیم که نشان دهیم به اندازه کافی توسط افراد مختلف و منابع مختلف داده در آن بافت تکرار و تایید میشود.

      حالا هر قدر جامعه هدف مشابه تر و دارای ویژگیها، شرایط و تجربه های مشابه تری باشند اشباع سریعتر رخ میدهد.
      و هر قدر پرسش پژوهش دقیقتر اسکلت بندی شده باشد حجم کار کمتر میشود چون پرسشهای کمتری پرسیده میشود.
      به همین دلیل است که انتخاب دقیق جامعه هدف و ساخت ابزار و پروتکل مولد از اهمیت به مراتب بیشتری برخوردار میشود.

  4. سلطان زاده می‌گوید

    با سلام و عرض ادب خدمت خانم دکتر عزیز . زمانی که روش کیفی گراندد تئوری اشترواس باشد و از تحلیل کدها انجام شود و مدل پاردایمی را طراحی کنیم و بعد بخواهیم بسته اموزشی تدوین کنیم آیا باید تدوین بسته بر روی راهبردها باشد چون در تحلیل مضمون روی مولفه ها بسته سازی انجام می شود در روش گراندد تئوری اشترواس که مدل پاردیمی طراحی شده روی چه مواردی باید بسته سازی را انجام دهیم با تشکر

    1. دکتر مریم نظری می‌گوید

      سلام وقت بخیر
      اساسا هدف و کارکرد گراندد تئوری تولید بسته آموزشی نیست که متاسفانه در ایران به اشتباه بین اساتید و دانشجویان جا افتاده است. هدف گراندد تئوری فهم چیستی، چرایی و یا چگونگی یک موضوغ، موضوع یا پدیده است در یک بافت مشخص.
      به توضیح زیر توجه بفرمایید

      What Kind of Research Questions Are Appropriate for a Grounded Theory Study?
      The overarching goal of grounded theory is to develop theory. Therefore, grounded theory studies may be carried out related to research phenomena or objects, which lack a (sufficient) theoretical foundation. It may be, that no theory exists for the phenomena under study or that the existing theories are insufficient in that
      they lack important concepts;
      the relationships among the concepts are not elaborated enough;
      the relevance of the concepts and their relationships has not been corroborated for the population or the context under study.
      منبع:
      An Introduction to Grounded Theory with a Special Focus on Axial Coding and the Coding Paradigm
      Maike Vollstedt & Sebastian Rezat
      ۲۰۱۹
      https://link.springer.com/chapter/10.1007/978-3-030-15636-7_4

      با گوگل ساده گراندد تئوری به زبان انگلیسی به توضیحات مشابه توضیح بالا دست می یابید.

      در واقع مدل هایی که اشاره کردید چارچوبی هستند برای “تحلیل داده ها و نشان دادن روابط کدها و مقوله ها و مفاهیم” که شامل اجزایی مانند عوامل علی، زمینه ای، راهبردها، پیامدها و … هستند.
      حالا اگر بخواهید مثل بفیه دوستانی که کلا گراندد تئوری را اشتباه متوجه شده و انجام میدهند و دفاع هم می کنند از این پارادایمها استفاده بفرمایید باید توجه کنید به اینکه هدف و سوال پژوهشتان چیست؟
      اگر هدف ارائه بسته آموزشی برای رسیدن به هدف خاصی است میتوانید بسته را بگذارید راهبرد و خروجی موردانتظار را بگذارید “پیامدها”

      برای طراحی بسته آموزشی روش بهتر اقدام پژوهی است. برای فهم روش Action research را گوگل بفرمایید
      مگر اینکه در صدد فهم چیستی، چرایی و یا چگونگی موضوع مورد تدریس باشید با هدف و چشم اندازی مشخص
      و قبل از آن با طی کردن پروسه صحیح مسئله یابی اثبات کرده باشید که در تدریس/ سرفصلهای درس یا موضوع مدنظر کاستیهایی وجود دارد و دلیلش خوب نفهمیده شدن موضوع موردتدریس در بافت مدنظر (در مقطعی مشخص یا برای هدف شغلی مشخص) است

      در این صورت ممکن است از ماحصل تحلیل داده ها بشود پیشنهاد داد که اگر بنا باشد فلان موضوع آموزش داده شود یا بسته آموزشی تولید شود باید حول محور این موضوعات باشد (موضوع های آمورشی).
      مثلا اگر بخواهیم ریاضی را به سطح پنج ابتدایی در زاهدان آموزش دهیم طوری که فرد بتواند در المپیاد رتبه بیاورد باید تمرکز روی فلان محورها متمرکز شویم.
      توجه داشته باشید که هر روش یا دیزاین پژوهشی قابلیت تولید سطح و عمق خاصی از دانش را دارد و یکی از اصلی ترین کارهای محقق فهم و انتخاب مناسب ترین روش برای پرسش پژوهشش است که متاسفانه در ایران تقریبا نادیده گرفته میشود. توجه بیشتر به این است که چه روشی مد است و بی حاشیه تر دفاع را تضمین می کند.
      همانطور که در بالا اشاره کردم برای ساخت بسته آموزشی یکی از بهترین روشها اقدام پژوهی است که پژوهشگر به صورت زنده به آموزش و آزمون سرفصلها و مفید بودن آنها برای گروه هدف اقدام و براساس بازخوردهای دریافتی اصلاحات را انجام و مجدد محتوا و پروسه را تست نماید.
      در صورت تمایل گوگل بفرمایید به زبان انگلیسی آموزشهای مفیدی دستگیرتان میشود.

  5. ahmad می‌گوید

    مزیت های روش theory grounded نسبت با سایر روش های کیفی چیست

    1. دکتر مریم نظری می‌گوید

      هر روش قابلیتهای خاص خودش را دارد و توانایی سطح و عمق خاصی از دانش. از این منظر هیچ روشی به روش دیگر ارجحیت ندارد بلکه باید
      ۱- ببینید پرسش و مسئله پژوهش شما چیست و دنبال چه نوع دانشی هستید
      ۲- روشها و قابلیت و کارکرد آنها در تولید دانش را بدانید
      و براساس این دو مناسب ترین روش را انتخاب نمایید
      گاهی ممکن است برای تولید داده موردنیاز یک پژوهش به بیضش از یک روش و به بیش از یک منبع داده نیار باشد
      اینها چطور تعیین میشوند؟
      با دو مورد بالا.
      حالا چطور باید روشها را فراگرفت طوری که بشود از آنها استفاده کرد؟
      با یادگیری روش کسب دانش روش شناختی که در این وبینار به آن پرداخته ام.
      برای فهم مزایا و ویژگیهای روش گراندد یا هر روش دیگری هم میتوانید استراتژی زیر را گوگل بفرمایید:
      advantages of grounded theory in qualitative research

      1. ناشناس می‌گوید

        سپاس از پاسخ گوییتان خانم دکتر

  6. پریا می‌گوید

    سلام و عرض ادب خانم دکتر عزیز
    امکانش هست تفاوت رویکرد گلیزری و سیستماتیک رو بفرمایید و چطور میشه تشخیص داد که کدام رویکرد مناسب پژوهش ما خواهد بود؟
    ممنون از راهنماییتون🙏🏻

    1. دکتر مریم نظری می‌گوید

      سلام وقت بخیر
      قبل از هر چیز پیشنهاد میکنم عبارت زیر را گوگل و درباره تفاوت این دو رویکرد مطالعه بفرمایید
      difference between Glaser and systematic grounded theory

      بعد از مطالعه در میابید که تفاوت در شیوه پرداختن آنها به اعتبارسنجی الگوها و مفاهیم برآمده از داده هاست.
      در هر دو رویکرد پروسه همانی است که در ویدئو گراندد تئوری توضیح داده ام اما در روش سیستماتیک، استراوس پیشنهاد میکند برای اعتبارسنجی الگوها و مفاهیم برآمده از داده لازم است تا پژوهشگر با متون و لیترچر موارد به دست آمده را چک کند
      برای پاسخ به پرسش دوم شما، عبارت زیر را گوگل بفرمایید:
      glaser and systematic grounded theory which one to use
      زمانی که میخواهید خالصا تئوری (مدل نهایی پژوهشتان) را روی داده سوار کنید گلیزر
      زمانی که بخواهید از متون هم مشورت بگیرید روش سیستماتیک

      در ایران که نگاه به پژوهش کلا کمی گرایانه است و طراحی پژوهش درست انجام نمیشود شاید بشود با تکیه بر روش سیستماتیک به گونه ای روی ضعفهای پژوهش سرپوش گذاشت (در اینجا درباره روش صحیح پژوهش کیفی آموزشهایی ارائه شده)
      چرا؟
      چون پژوهشگر میتواند بخشی از استنباط خود و اثبات درستی این استنباط (که اغلب به دلیل ضعف دانش موضوعی و مسئله‌یابی پژوهشگر و اشتباه در طراحی پروتکل پژوهش است) را با استناد به متون قدرت بدهد برای دانشگاهها، نشریات و اساتیدی که پژوهش کیفی را به درستی بلد نیستند و فقط قصدش دفاع است.
      در واقع اگر پژوهشگر بتواند هر یک از این رویکرد را درست اجرا کند در نهایت به خروجی معتبر و قابل انتقال به بافتهای مشابه میرسد
      پیشنهاد میکنم از روشی که در دانشگاه شما مقبول تر است استفاده بفرمایید در عمل کلا گراندد تئوری در ایران اشتباه انجام میشود و گرایش واقعی آن به تکرار لیترچر و نظرسنجی است تا ساخت نظریه داده بنیاد.
      به همین دلیل من موافق پاسخ زیر در ریسرچ گیت هستم:
      Grounded theory is the probably the most abused research method because researchers claim to conduct it. However, mostly end up in premature closure of themes and ill-development of theory. Perhaps, some articles never develop a substantive theory and merely report the themes and categories. Here are some papers that would help you in selecting and choosing the best approach, whether it is Glaser, Strauss and Corbin, and Charmaz.
      https://journals.rcni.com/nurse-researcher/evidence-and-practice/understanding-choosing-and-applying-grounded-theory-part-1-nr.2018.e1592/abs
      https://journals.rcni.com/nurse-researcher/evidence-and-practice/understanding-choosing-and-applying-grounded-theory-part-2-nr.2018.e1593/print/abs
      Article Selecting a Grounded Theory Approach for Nursing Research
      Article Developing a Grounded Theory Approach: A Comparison of Glase…

  7. سارا می‌گوید

    سلام خانم دکتر
    بنده رشته م تاریخ اسلام هست. بنابراین کارم با متون گذشته هست. برای استفاده از روش گراندد در این جا مصاحبه کاربردی ندارد. ایا میتونم این روش رو استفاده کنم با استفاده از متون و کد گذاری گزاره ها ؟

    1. دکتر مریم نظری می‌گوید

      سلام خیر بهتر است از روش تحلیل مضمون یا روش تحلیل داده کیفی استفاده کنید

  8. یزدانی می‌گوید

    سلام ممنون از توضیحاتتون
    اگر بخواهید یه مقاله کامل فارسی برای توضیح تفاوتهای این روشها معرفی کنید امکانش هست؟

    1. دکتر مریم نظری می‌گوید

      سلام خواهش میکنم
      چنین منبعی به زبان فارسی سراغ ندارم

  9. دانشجوی دکتری می‌گوید

    سلام و احترام
    خانم دکتر سپاس از شما، بسیار مفید و کاربردی فرمودید

    1. دکتر مریم نظری می‌گوید

      سلام و سپاس از حسن توجه شما : )

دیدگاهی بگذارید

آدرس ایمیل شما منتشر نخواهد شد.