مدل مفهومی پژوهش چند مولفه باید داشته باشد؟
یکی از کاربران پژوهشکار پرسیدند:
وقتی یک موضوع دارای چند مولفه بوده و در پروپوزال مطرح شده،آیا لزوما مدل مفهومی باید شامل همه مولفه ها باشد؟ مثلا در موضوع من :نقش سرمایه فکری -برکار آفرینی فناورانه-به اتکاءbci- در سلامت جامعه آیا همه ۵ مولفه متغیرهای موضوع محسوب میشوند؟ و اگر آری آیا مدل باید در بر گیرنده این ۵ مولفه باشد؟ آیا پیشینه موضوع باید تلفیقی از پیشینه های مذکور باشند؟ خیلی سپاسگذارم
پاسخ:
برای انتخاب مولفه‌ها باید به مسئله پژوهش توجه کنید نه هیچ چیز دیگری
نه الزاما. هر موضوع مولفه‌هایی دارد. مولفه‌ها و حتی بعد خاصی از موضوع براساس “مسئله پژوهش” انتخاب میشوند نه براساس هیچ ملاک دیگری مثلا اینکه “قبلا کسی این مولفه را بررسی نکرده من می‌خواهم بررسی کنم.”
اینطور فرض کنید که موضوع در واقع راه‌حلی است که می‌خواهید برای فهم و یا حل مستله پژوهشتان از آن استفاده کنید. با این دید شما باید به مسئله توجه کنید ببینید مسئله پژوهشتان چیست، براساس آن مولفه‌هایی را انتخاب و به عنوان مدل مفهومی پژوهشتان معرفی کنید که به فهم و یا حل آن مسئله کمک می‌کنند.
برای اینکار باید قابلیت‌ها و کارکردهای موضوع پژوهشتان را بشناسید. اگر نشناسید انتخابتان نادقیق میشود و موقع دفاع توجیه علمی ندارید + احتمالش زیاد است که کارتان گسترده شود چون در چنین شرایطی به احتمال زیاد همه مولفه‌ها را بررسی می‌کنید که سبب میشود چارچوب‌بندی پژوهش شما ول و نادقیق شود و عملا پژوهشتان حرف نویی برای گفتن نداشته باشد + خواننده را گیج کند!
پس برای انتخاب مولفه‌ها ببینید مسئله پژوهشتان چیست و کدام مولفه(ها) به فهم یا حل آن کمک می‌کنند. و برای اینکه انتخابتان درست و علمی انجام شود ببینید در مقالات مرتبط با موضوع پژوهشتان که در ژورنال‌های برتر بین‌المللی (نه نشریات فارسی یا حتی انگلیسی دمِ دستی) منتشر شده‌اند چه مولفه‌هایی را انتخاب کرده‌اند و چطور این انتخاب را در ارتباط با مسئله پژوهششان علمی توجیه کرده‌اند. از بهترین‌ها الگوبرداری کنید و متوجه می‌شوید انتخاب مولفه با چه دقتی انجام می‌دهند.
پیشینه به بررسی پژوهشهای هم‌مسئله می‌پردازد نه هم‌موضوع
و پیشینه باید دربرگیرنده پژوهش‌هایی باشد که به مسئله‌ای مشابه مسئله پژوهش شما پرداخته‌اند نه موضوع مشابه. با این کار شما در واقع نشان می‌دهید چه کسانی، از چه رشته‌هایی و از منظر چه موضوع یا نظریه‌هایی به مسئله مشابه پرداخته‌اند و به این صورت خیلی قوی و مسلط ظاهر می‌شوید. البته برای نوشتن پیشینه نیاز نیست تک تک پژوهش‌ها به یک اندازه معرفی شوند. پژوهش‌هایی که بیرون رشته یا بیرون از موضوع پژوهش شما هستند را به صورت اجمالی معرفی می‌کنید مثلا در حد اینکه بگویید این مسئله از لنز رشته‌های … و … یا از منظر موضوع … و … هم بررسی شده و بلافاصله به مواردی که پیدا کردید یا به چند مورد از این پژوهش‌ها رفرنس دهید. و فقط پژوهش‌هایی را کامل معرفی بفرمایید که از لنز موضوع مدنظر شما به مسئله پرداخته‌اند.
مولفه‌ها باید در بخش مبانی نظری معرفی شوند نه در پیشینه
معرفی مولفه‌ها باید در بخش مبانی نظری انجام شود نه پیشینه. و باید به مولفه‌هایی بپردازید که برای پژوهشتان انتخاب کرده‌اید.
برای نوشتن اصولی مبانی نظری و پیشینه پژوهش
آموزه‌های مقاله گسست دانشی را دنبال بفرمایید.
آموزشهای بیشتر درباره مدل مفهومی پژوهش و چندوچون ساخت آن
با سلام.
آموزه های بیشتر کلمه گنگی است. بهتر است به جای آن “مطالب بیشتر” را در سایت بنویسید
موفق باشید
سلام و سپاس از پیشنهاد شما
سلام وقت بخیر من پژوهشی میان رشته ای را انجام میدم(علوم سیاسی، ارتباطات، جامعه شناسی) سوالی دارم برای مدل سازی و ارتباط بین شاخص ها میتونید راهنمایی کنید؟ ممنون.
سلام وقت به خیر
لطفا این مطالب را بخوانید و دیدگاه انتهای نوشته ها را هم مطالعه بفرمایید مفصل به این موضوع با مثالهای مختلف پرداخته ام.
با احترام
سلام
در مدل مفهومی،متغیر میانجی حتما باید در تحقیقات قبلی اندازه گیری شده باشه یا کافیه که فقط بهش اشاره شده ؟
سلام
اگر در پژوهشهای معتبر به آن اشاره شده باشد هم کافی است. چون اساسا فرضیه محصول نتایج پژوهشهای پیشین است نه محصول مفروضات ذهنی محقق. حالا اگر در پژوهشی که درست طراحی و اجرا شده، در بخش پیشنهادات به اهمیت پژوهیدن متغیر میانجی اشاره شده، میتوانید به استناد به آن پژوهش، آن متغیر را مورد مطالعه قرار دهید. فقط توجه داشته باشید که آیا بافت یا context پژوهش پیشینه شبیه به پژوهش شما باشد.
با احترام
سلام من دو مدل مفهومي دارم از دو مقاله بيس ميتونيد برام طراحي كنيد تلفيق بشن اين دو مقاله و كمك و راهنمايي بفرماييد؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟
سلام خیر در این آکادمی فقط خدمات آموزش و مشاوره ارائه میشود.
با سلام و تشکر
رابطه و تقدم و تاخیر مفوم/ بعد/ معیار/ شاخص/ مولفه و… چگونه است؟
سلام
بسته به پرسش و هدف پژوهش شما این موارد چیده میشوند.
تعریف مدل ماهیگیری در پژوهش چیست و چه فرضیه هایی بر اساس اوت می توان ساخت؟
یعنی یا دادن روش یادگیری پژوهش طوری که هر پژوهش بتواند از بهترین مسیر در موضوع، روشی که مناسب مسله و بافت پژوهشش است مسلط شود و مناسب ترین رویکرد، روشها و ابزارهای را برای پژوهشش انتخاب و خیلی حرفه ای از انها استفاده نمایید و روش استفاده اشرا دقیق ثبت و گزارش نماید طوری که خواننده بتواند روش تولید دانش نو و کاربردی که پژوهشش طی کرده را دریابد و از دانش تولید شده به ه برداری نماید.
جدول ماهیگیری چیست و چه فرضیه هایی بر اساس اوت می توان ساخت؟
فرضیه محصول مطالعه دقیق پژوهشهای مرتبط (و فونداسیون نظری پژوهش با رویکرد ماهیگیزی است که در کتاب پژوهش مولد و ماندگار امده) و بعد از ان تحلیل بافت مدنظر از لنز این فونداسیون نظری است. این دو مرحله را مه طی کنید میتوانید به فرضیه هایی برسید
با سلام و سپاس بابت مطالب ارزشمند
«مولفه‌ها باید در بخش مبانی نظری معرفی شوند، نه در پیشینه»، ممنون میشوم در مورد این جمله بیشتر توضیح دهید.
در مرحلۀ استخراج مدل مفهومی فصل دوم رساله هستم، که بناست شامل ابعاد، مولفه‌ها و معیارها باشد.
ابعاد کارم تقریبا PESTEL هستند و الان درگیر همین موضوع بودم که آیا میتوانم برای مولفه‌ها و معیارهای مدل مفهومی از یافته‌های پژوهشهای پیشین استفاده نمایم یا خیر؟
سپاس دوباره
سلام و سپاس
بله میتوانید ابعاد و مولفه ها را از دل یافته های پژوهشهای معتبر (نه پژوهشهای رفع تکلیفی) استخراج نمایید.
تفاوت فصل مبانی نظری و پیشینه پژوهش
سلام آیا باید برای همه متغیرها(مستقل و وابسته )ابعاد،مولفه و شاخص تعریف شود مثلا در
پژوهشی با عنوان “نقش سیستم های اطلاعات حسابداری در پشتیبانی از وظایف مدیریت (تصمیم گیری ،برامه ریزی و سازماندهی ،رهبری و کترل )باید برای متغیرها ابعاد،مولفه و شاخص تعریف شود ؟
سلام بله اما میزان اطلاعاتی که باید درباره آنها ارائه شود در هر فصل متفاوت است مثلا در فصل مبانی نظری و ادبیات موضوع باید چیستی هر مفهوم، چرایی نیاز پرداختن به آن و چگونگی پرداخته شدن به آن با در نظرگرفتن پرسش و هدف پژوهش تشریح شود
در مدل مفهومی یا چارچوب نظری پژوهش هر مفهوم و ابعاد و مولفه های (یعنی آن چیزی که تبیین کننده هر مفهوم است) باز شود
در فصل روش باید مشخص کنید هر مفهوم قرار است چطور پرسیده شود – که در صورت تشریح مفاهیم در مدل مفهومی یا چارچوب نظری – میتوانید بگویید که برای بررسی هر مفهوم روی چه ابعاد و مولفه هایی مانور خواهید داد چون پرسشهای عملیاتی حول محور همین ابعاد و مولفه ها اسکلت بندی میشوند
برای فهم بهتر این موارد عبارت زیر را گوگل بفرمایید:
پرسشهای پژوهش دکتر مریم نظری
و بالاخره در فصل یافته ها مفاهیم و … براساس داده های به دست آمده باز تشریح میشوند
درباره شاخص ها هم بسته به هدف پژوهش شما دارد اگر هدف شناسایی شاخص هاست باید فصلهای مختلف به شکلی که اشاره شد به آنها بپردازید