مدل مفهومی پژوهش چند مولفه باید داشته باشد؟

یکی از کاربران پژوهشکار پرسیدند:

وقتی یک موضوع دارای چند مولفه بوده و در پروپوزال مطرح شده،آیا لزوما مدل مفهومی باید شامل همه مولفه ها باشد؟ مثلا در موضوع من :نقش سرمایه فکری -برکار آفرینی فناورانه-به اتکاءbci- در سلامت جامعه آیا همه ۵ مولفه متغیرهای موضوع محسوب میشوند؟ و اگر آری آیا مدل باید در بر گیرنده این ۵ مولفه باشد؟ آیا پیشینه موضوع باید تلفیقی از پیشینه های مذکور باشند؟ خیلی سپاسگذارم

پاسخ:

برای انتخاب مولفه‌ها باید به مسئله پژوهش توجه کنید نه هیچ چیز دیگری

نه الزاما. هر موضوع مولفه‌هایی دارد. مولفه‌ها و حتی بعد خاصی از موضوع براساس “مسئله پژوهش” انتخاب می‌شوند نه براساس هیچ ملاک دیگری مثلا اینکه “قبلا کسی این مولفه را بررسی نکرده من می‌خواهم بررسی کنم.”

اینطور فرض کنید که موضوع در واقع راه‌حلی است که می‌خواهید برای فهم و یا حل مستله پژوهشتان از آن استفاده کنید. با این دید شما باید به مسئله توجه کنید ببینید مسئله پژوهشتان چیست، براساس آن مولفه‌هایی را انتخاب و به عنوان مدل مفهومی پژوهشتان معرفی کنید که به فهم و یا حل آن مسئله کمک می‌کنند.

برای اینکار باید قابلیت‌ها و کارکردهای موضوع پژوهشتان را بشناسید. اگر نشناسید انتخابتان نادقیق می‌شود و موقع دفاع توجیه علمی ندارید + احتمالش زیاد است که کارتان گسترده شود چون در چنین شرایطی به احتمال زیاد همه مولفه‌ها را بررسی می‌کنید که سبب می‌شود چارچوب‌بندی پژوهش شما ول و نادقیق شود و عملا پژوهشتان حرف نویی برای گفتن نداشته باشد + خواننده را گیج کند!

پس برای انتخاب مولفه‌ها ببینید مسئله پژوهشتان چیست و کدام مولفه‌(ها) به فهم یا حل آن کمک می‌کنند. و برای اینکه انتخابتان درست و علمی انجام شود ببینید در مقالات مرتبط با موضوع پژوهشتان که در ژورنال‌های برتر بین‌المللی (نه نشریات فارسی یا حتی انگلیسی دمِ دستی) منتشر شده‌اند چه مولفه‌هایی را انتخاب کرده‌اند و چطور این انتخاب را در ارتباط با مسئله پژوهششان علمی توجیه کرده‌اند. از بهترین‌ها الگوبرداری کنید و متوجه می‌شوید انتخاب مولفه با چه دقتی انجام می‌دهند.

پیشینه به بررسی پژوهش‌های هم‌مسئله می‌پردازد نه هم‌موضوع

و پیشینه باید دربرگیرنده پژوهش‌هایی باشد که به مسئله‌ای مشابه مسئله پژوهش شما پرداخته‌اند نه موضوع مشابه. با این کار شما در واقع نشان می‌دهید چه کسانی، از چه رشته‌هایی و از منظر چه موضوع یا نظریه‌هایی به مسئله مشابه پرداخته‌اند و به این صورت خیلی قوی و مسلط ظاهر می‌شوید. البته برای نوشتن پیشینه نیاز نیست تک تک پژوهش‌ها به یک اندازه معرفی شوند. پژوهش‌هایی که بیرون رشته یا بیرون از موضوع پژوهش شما هستند را به صورت اجمالی معرفی می‌کنید مثلا در حد اینکه بگویید این مسئله از لنز رشته‌های … و … یا از منظر موضوع … و … هم بررسی شده و بلافاصله به مواردی که پیدا کردید یا به چند مورد از این پژوهش‌ها رفرنس دهید. و فقط پژوهش‌هایی را کامل معرفی بفرمایید که از لنز موضوع مدنظر شما به مسئله پرداخته‌اند.

مولفه‌ها باید در بخش مبانی نظری معرفی شوند نه در پیشینه

معرفی مولفه‌ها باید در بخش مبانی نظری انجام شود نه پیشینه. و باید به مولفه‌هایی بپردازید که برای پژوهشتان انتخاب کرده‌اید.

برای نوشتن اصولی مبانی نظری و پیشینه پژوهش

آموزه‌های مقاله گسست دانشی را دنبال بفرمایید.

آموزشهای بیشتر درباره مدل مفهومی پژوهش و چندوچون ساخت آن

 

 

14 دیدگاه‌
  1. علی می‌گوید

    با سلام.
    آموزه های بیشتر کلمه گنگی است. بهتر است به جای آن “مطالب بیشتر” را در سایت بنویسید
    موفق باشید

    1. دکتر مریم نظری می‌گوید

      سلام و سپاس از پیشنهاد شما

  2. عباس نیا می‌گوید

    سلام وقت بخیر من پژوهشی میان رشته ای را انجام میدم(علوم سیاسی، ارتباطات، جامعه شناسی) سوالی دارم برای مدل سازی و ارتباط بین شاخص ها میتونید راهنمایی کنید؟ ممنون.

    1. دکتر مریم نظری می‌گوید

      سلام وقت به خیر

      لطفا این مطالب را بخوانید و دیدگاه انتهای نوشته ها را هم مطالعه بفرمایید مفصل به این موضوع با مثالهای مختلف پرداخته ام.

      با احترام

  3. فاطمه می‌گوید

    سلام
    در مدل مفهومی،متغیر میانجی حتما باید در تحقیقات قبلی اندازه گیری شده باشه یا کافیه که فقط بهش اشاره شده ؟

    1. دکتر مریم نظری می‌گوید

      سلام

      اگر در پژوهشهای معتبر به آن اشاره شده باشد هم کافی است. چون اساسا فرضیه محصول نتایج پژوهشهای پیشین است نه محصول مفروضات ذهنی محقق. حالا اگر در پژوهشی که درست طراحی و اجرا شده، در بخش پیشنهادات به اهمیت پژوهیدن متغیر میانجی اشاره شده، میتوانید به استناد به آن پژوهش، آن متغیر را مورد مطالعه قرار دهید. فقط توجه داشته باشید که آیا بافت یا context پژوهش پیشینه شبیه به پژوهش شما باشد.

      با احترام

  4. فاطمه می‌گوید

    سلام من دو مدل مفهومی دارم از دو مقاله بیس میتونید برام طراحی کنید تلفیق بشن این دو مقاله و کمک و راهنمایی بفرمایید؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟

    1. دکتر مریم نظری می‌گوید

      سلام خیر در این آکادمی فقط خدمات آموزش و مشاوره ارائه میشود.

  5. پرهام می‌گوید

    با سلام و تشکر
    رابطه و تقدم و تاخیر مفوم/ بعد/ معیار/ شاخص/ مولفه و… چگونه است؟

    1. دکتر مریم نظری می‌گوید

      سلام
      بسته به پرسش و هدف پژوهش شما این موارد چیده میشوند.

  6. اولیایی می‌گوید

    تعریف مدل ماهیگیری در پژوهش چیست و چه فرضیه هایی بر اساس اوت می توان ساخت؟

    1. دکتر مریم نظری می‌گوید

      یعنی یا دادن روش یادگیری پژوهش طوری که هر پژوهش بتواند از بهترین مسیر در موضوع، روشی که مناسب مسله و بافت پژوهشش است مسلط شود و مناسب ترین رویکرد، روشها و ابزارهای را برای پژوهشش انتخاب و خیلی حرفه ای از انها استفاده نمایید و روش استفاده اشرا دقیق ثبت و گزارش نماید طوری که خواننده بتواند روش تولید دانش نو و کاربردی که پژوهشش طی کرده را دریابد و از دانش تولید شده به ه برداری نماید.

  7. اولیایی می‌گوید

    جدول ماهیگیری چیست و چه فرضیه هایی بر اساس اوت می توان ساخت؟

    1. دکتر مریم نظری می‌گوید

      فرضیه محصول مطالعه دقیق پژوهشهای مرتبط (و فونداسیون نظری پژوهش با رویکرد ماهیگیزی است که در کتاب پژوهش مولد و ماندگار امده) و بعد از ان تحلیل بافت مدنظر از لنز این فونداسیون نظری است. این دو مرحله را مه طی کنید میتوانید به فرضیه هایی برسید

آدرس ایمیل شما منتشر نخواهد شد.